'It kromste festival fan Fryslân'
SINT NICOLAASGA - Het Sjaan Banaan-festival: it kromste festval fan Fryslân gaat weer los. Op 26 november staan Jitiizer, De Doelleazen, Rockoil Road Hogs en Quiet As Always op het podium van het Zalencentrum Sint Nyk.
Sint Nykster band Jitiizer speelt in de nieuwe bezetting. Gitarist Anne de Jong (21) uit Heerenveen is aan de band toegevoegd. De Jong heeft al een bijnaam: Barry. De naam is een afgeleide van Barry Gibb, een van de mannen van de Bee Gees. ,,Hy liket derop mei syn hier”, zegt zanger Hendrik Boonstra, ,,Sa ûntstiet der frij snel wat. Hy moest der sels ek wol om geniizen.”
Facebook
Wilko Kuipers, de vorige gitarist, is vlak voor coronatijd gestopt. Zijn opvolger paste niet helemaal met de oude bezetting. Anne de Jong is ‘gescout’ dankzij Facebook. De Heerenvener neemt zichzelf op terwijl hij liedjes in het tuinhuis speelt. Boonstra was onder de indruk van de gitarist. ,,Dat ging him verrekte maklik ôf.” Boonstra stuurde De Jong de setlist van achttien nummers met de vraag om een paar in te studeren voor een jamsessie. Een week later had de gitarist alle nummers zich eigen gemaakt. Een betere auditie konden de bandleden zich niet wensen: Anne de Jong werd de nieuwe gitarist van Jitiizer. ,,Dat wie yn in oere beslikke.”
Maeykehiem
Anne de Jong werkt bij Maeykehiem in Sint Nicolaasga. Drummer Martin Roffel: ,,It is in moai figuur. Hartstikke droech. Wy stean as Jitiizer al jirren mei elkoar op de planken. It moat mei in oar krekt matchen want de ploech is sa skerp as in mes. Der moast wol tsjin kinnen. Alles wurdt hjir sein. Het stikje nije enerzie dat hy meinimt is gewoan leuk.”
Anne de Jong is een autodidact. Dat is ook in de band te merken: De Jong pikt de aanwijzingen snel op. Boonstra: ,,Dat is it foardiel fan in jonge hûn. Hy soarget derfoar dat er de nummers hielendal kent. Hy komt altyd beslein te iis.” Toch wordt het bij Jitiizer nooit te serieus. Dat het nieuwste bandlid half zo oud is als de oude garde, wordt erin gewreven. ,,Syn gaazje is in pûtsje Haribo”, lacht Boonstra.
Lokale bands
Dat een jonge gitarist als Anne de Jong aan de bak komt, vinden de bandleden belangrijk. ,,As beginnende band krygst tsjiwurrich weinig kansen om te spiljen”, zegt Boonstra, ,,Eartiids hiest de doarpshûzen, jeugdsozen en open podia. Mar alles is fourt. Mei Sjaan Banaan stipje wy bands út de regio.” Boonstra maakt zich grote zorgen over de staat van de Fryske muziek. Op dit moment is het grootste Friesetalige festival Aaipop waar Hûnekop en Jitiizer om het jaar staan. ,,Dat is earmoede fan de Fryske musyk. Eartiids wer Friesland Pop, mar die stipjen neffens mei de Fryske musyk te weinig. Der stoen ek Belgische bands.”
Stoppen
Jitiizer heeft zelf meerdere keren met het voortbestaan geworsteld. In 2011 stopte de band er zelfs mee. Roffel: ,,Nei ús idee wie de koek op.” Later kwam de groep tijdelijk samen voor een benefietconcert in Jirnsum. Het optreden wakkerde het vuur weer aan. ,,It sit yn dyn hert. Stopje is net sa makklik. De earst pear maand giet it goed, mar dernei begjint it wer te kriebelje. Do kinst net mar sizzen: ik hald hjir mei op.” Het oefenen in De Wissel werd weer opgepakt. De bandleden overwogen om Duitse schlagers te verbasteren. Boonstra: ,,Wy kaam derachter dat we dat hielendal net koene. Do komst altiid wer op dyn eigen musyk út. Wy bliuewe Jitiizer, wasto ek dochts. Der wurdt nt mear stoppe. At wy net spilje, dan spilje wy gewoan eefkes net.”
Sjaan Banaan
Het Sjaan Banaan-festival is naar een lokale non vernoemd. De Amsterdamse Sjaan woonde in het lokale klooster. ,,Mei de merke litten wy altiid ús bleate kont sjen. Se rôp dan: ‘Bel de politie! Bel de politie!”, lacht Boonstra. Waar de bijnaam banaan vandaan komt, weten de mannen niet. Een foto van de oude non is onvindbaar. ,,Wy ha alles ôf socht, mar we kinnen nergens in foto fan har fyne.”
Op de eerste editie in 2018 deed Hûnekop mee, stond een tatoeëerder op het terrein en een bodypainter. De tweede editie is afgelast. Gitarist Jan Gosse Brinksma maakte een nare val op zijn werk en brak beide hakken. Voor deze editie staan de De Doelleazen, Queit as Always en (…) op het programma. Ook voor deze editie zijn weer bijzondere dingen geregeld. ,,Minsken kommen hiel mooi op de foto”, belooft Boonstra. ,,It is in kâns om iconen op it podium te sjen.”
Verleden
Jitiizer heeft een repertoire van meer dan honderd nummer. Per optreden kiezen ze uit een selectie van dertig liedjes. De andere zeventig worden nauwelijks nog gespeeld.Boonstra: ,,Vroeger wiene wy flexibeler. Dan stoe der op it podium in draaiend rad met 40 nummers. Werd’t rad stoppe, dat nummer spillen we. Dan goe der wolris wat ferkeerd. Wa begjint ek alwer mei welk nummer?”
Martin Roffel: ,,Der wurdt gjin wetter dronken. It is foar iderien in uitje. Sawol foar de band as it publiek.” Boonstra: ,,Wy ha noch noair nuchter spile. Derom moast it kear spilje ek werom nei maximaal acht kear per jier.”
Martin Roffel: ,,Wy ha oeral in soad tsjinoan skopt en der krigen wy in hiel stipe fanût de gewoane wurkflier. Wy roppen alles wat wy wollen. Wy en it publyk binnen een jûn út. Wy ha altiid ús eigen ding dien, binnen noait ergens yn trape. Ik tink dat wy derom noch bestien.” Hendrik Boonstra: ,,Wy ha ek noait de ambities hoan om grut te wurden. Wy hiene altiid in alde brânwachtauto. By de grins fan Drenthe en Grins wie de tank leeg. We koene Fryslân ek net út mei dat ding.”
Boonstra noemt het spelen bij Jitiizer een privilege. De band stond op alle regionale festivals, behalve de Fryske Music Night. De band speelde zelfs in New York en Frankfurt. ,,Troch de musyk binnen wy yn stiaazjes west, werd’t gjin minsk yn komt. As band oanwêzig weze op in cruiseschip tusken Miami en Mexico.” Martin Roffel: ,,Dat ha wy allegear sels opbouwt, sûnder dat der in script foar wie. Dat is hiel bysûnder.”
Kaartverkoop
Sjaan Banaan is op 26 november in Zalencentrum Sint Nicolaasga. Voorverkoop in De Marktloads, 12,50. Aan de kassa 17,50 euro.
(Foto's: De Zakenman)
