,,It Frysk hynder is emoasje’’
SCHARSTERBRUG - Johanna Faber (44) uit Scharsterbrug heeft een passie voor het Friese paard. Haar leven draait sinds een paar jaar om het fotograferen van ‘de zwarte parel’. ,,It Fryske Hynder is emoasje, sawol yn’e sport, op keurings as by de berte. Dat besykest yn de foto’s werom te bringen.”
Johanna Faber is met paarden en pony’s opgegroeid en een echt ‘ponymeisje’. Haar vader had eigenlijk niet zoveel met de dieren, haar moeder des te meer. ,,Wy ha altyd in pony op it hiem hân”, zegt Faber. Op haar achttiende werd Faber te groot voor de pony. Buurman Meinze Rypkema bood zijn paard aan. ,,Ik hoechde gjin hynder te keapjen. Ik mocht op syn Fries riden.” Rypkema liet gaandeweg steeds meer taken rondom de zorg voor het paard aan Faber over. De tiener mocht mennen en Rypkema spoorde haar aan om het rijbewijs voor de aangespannen sport te halen. Faber mocht de paarden daarna ook uitbrengen op tuigpaardconcoursen.
,,Ungemurken kaam ik stadichoan hieltyd mear yn de tûchwrâld te lâne wêr’t ik doe noch mar weinich weet fan hie. Yn it begjin hie ik noch gjin ydee wêryn ik bedarre wie. Al gau hearde ik dat in frommes by it wedstrydsekretariaat stoppe. Ik hie de oplieding MEAO sekretariaat dien en ik woe wol ûnderfining opdwaan. Sa kaam ik yn it bestjoer fan feriening “Het Friese Tuigpaard” terjochte.” De secretaris werd gevraagd om ook wedstrijdverhalen te schrijven voor het ledenblad. Verslagen schrijven over het concours was een van de vaste taken. Johanna Faber moest er toch zijn om de uitslagen bij te houden en de deelnemers op locatie in te schrijven. ,,Dat wie hiel aardich om te dwaan. It bledsje gie letter op yn De Paardenkrant, in lanlik blêd.” Zo, ontstond de fotografie toen pas: ,,Doe gie ik ek mei de fotografy oan ‘e slach. It wie elke kear sykjen om foto’s. Mei it materiaal, dat wol beskikber wie, gongen wy altyd oer it budzjet hinne. Dêrom bin ik sels foarsichtich begûn. Dat is no tsien jier lyn.”
Voor De Paardenkrant maakt Faber iedere week een pagina over het Friese paard. Daarvoor doet ze verslag van de concoursen, keuringen, sportevenementen of soms een achtergrondartikel of interview en maakt ze de foto’s. De eigenaren van de paarden vragen haar regelmatig om een foto. ,,De ferwachting is soms dat ik it materiaal à la minute nei hja opstjoer. Dat fyn ik wolris lestich, sa rap kin it eins net. Do wolst de foto’s noch in bytsje bewurkje, in goede uitsnede meitsje en de moaisten útsykje. Dat kostet tiid, want ik sjit samar tusken de 2.000 en 4.000 foto’s per evenemint.”
De ‘kiekjes’ van toen zijn dag en nacht verschil met de foto’s van nu. Johanna Faber heeft de afgelopen jaren veel verschillende camera’s gehad. ,,Ik ha mysels útwikkele as fotograaf en bin eins noch lang net utleard. Ik wit no better wêr’t ik op lette moat. Tidens in evenemint moast mei in soad dingen rekken hâlde. Do moast de sjuery net yn de wei stean, do wolst it bêste momint fan it hynder fange. Tidens evenemintenfotografy bisto folle mear beheind, kinst net altyd op it geunstigste plakje stean en soms hast de sinne krekt net lekker yn dien foardiel. Dat makket it elke kear in moaie útdaging.”
Faber reist het hele land door om verslag te doen. Het is pure liefhebberij en hobby. Ze kan hier niet van rondkomen. Op de evenementen probeert ze ieder paard op de gevoelige plaat vast te leggen. ,, Do leist de wichtige mominten foar de eigner fêst. Troch de senuwen binne dy somtiiden hielendal ferjitten om sels foto’s te meitsjen. Dan haw ik se wol. De eigners binne der bliid mei. Measttiden binne hja sa grutsk op harren produkt. Dat is emoasje.”
Tijdens de fotoshoots kent Faber de trucs. Ze zorgt dat het paard er zo mooi mogelijk op staat. Op sportevenementen hangt het samen met welk bewegingsmoment ze pakt. Vooral de beenstand is hierbij belangrijk. Het paard moet er goed op staan. Buitenlanders hebben de voorkeur voor foto’s waarop het paard in draf is met alle vier benen los van de grond. Nederlanders hebben de voorkeur voor draf met twee benen op de grond en de andere twee benen in het drafmoment. ,,It is de útdaging om dy mominten fêst te lizzen.”
Op de keuringen komt de top van de paardensport voorbij. Faber vindt het mooi om te zien wat er in de fokkerij gebeurt. Komen de eigenschappen van een vaderdier in zijn veulens terug? Hoe is de bouw? En hoe is de houding? ,,Fokkers besykje it ideale hynder te fokken en ik bin befoarrjochte om dat fêst te lizzen.” De verzoeken voor foto’s komen soms van onverwachte plekken. Het fotograferen tijdens een evenement waaronder ook de hengstenkeuring is tegelijkertijd geschiedschrijving. ,,It komt wol gauris foar dat ik fersykjes foar foto’s út it bûtenlân krij. Hynders binne dan ferkocht en de nije eigners googelje de namme fan harren nije oanwinst en komme faaks op mien webside terjochte en fiene dan der foto’s. Minsken binne der faaks hiel bliid mei”.
Ondanks dat Johanna Faber veelal de top voor de lens krijgt, zijn de mooiste momenten dichtbij huis. Het dikke pak sneeuw was in februari van dit jaar een prachtige gelegenheid voor het arrensleerijden. ,,Dat wie sa moai. Dan genietest, hoe kâld it ek is. Hiele famyljes genoaten fan de ritjes. Mei elkoar belibje. Dat mei ik dan fêstlizze. Ik krige de dei dêrnei wer in telefoantsje: jûn gean wy wer. Nettsjinsteande dat de plannen oars wiene, soarge ik der foar dat ik der wer wie. Hjir wolsto by weze.”
Buurman Meinze Rypkema is inmiddels overleden. De gedachte aan hem wordt nog steeds in leven gehouden. Het Friese paard in het weiland bij de familie Faber is een fokproduct van hem en naar de buurman vernoemd: Meinse fan Skarren. De 17-jarige ruin wordt vergezeld door Biddy. De 12-jarige Connemara-pony is een merrie van een Iers ras. De paarden krijgen mogelijk gezelschap. Johanna Faber heeft begin dit jaar een dekking gewonnen. Ze wist alle juiste antwoorden op de Grote Brabantse Friezen Quiz te geven. De hoofdprijs was het zaad van de Friese dekhengst Bikkel 470. Er was alleen een probleem: Faber heeft alleen een ruin. Met een oproepje heeft Faber een merrie uit het Zeeuwse Kloetinge gevonden. Samen met de eigenaar van de merrie proberen ze haar nu drachtig te krijgen. Tot op heden is dat helaas nog niet gelukt. ,,Mar wy jouwe noch net op en geane dit avontoer oan!”
(Foto's: De Zakenman en Johanna Faber)
