,,It libben is te moai om los te litten”
SINT NICOLAASGA – Fotograaf Arie Bruinsma uit Sint Nicolaasga zet de komende elf maanden 111 mensen op de foto. In zijn nieuwste project van de Vuurvinders bundelt hij portretten en verhalen in het boek dat de titel ‘It gesicht fan Fryslân’ krijgt.
Het boek bevat bekende gezichten, zoals voetbaltrainer Foppe de Haan, maar ook onbekende Friezen zoals vuilnisman Wouter de Jong uit Sint Nicolaasga ,,Hy skriuwt gedichten op Facebook oer syn wurk. Troch him witte wy wannear it jiskefet op woansdei by de dyk moat”, zegt Bruinsma. De gemaakte foto is hem nu al dierbaar. ,,Troch de lens seach ik him ûntspannen. Dat is it moaiste dat der is.”
Het boek bevat portretten van Friezen, die hier zijn geboren, vluchtelingen, import-Friezen en mensen die al jaren buiten de provincie- of landsgrenzen wonen. ,,Elkenien had rjocht op in plakje”, zegt Cynthia Bruinsma, de vrouw van Arie, ,,It boek moat in ôfspegeling fan ‘e mienskip wêze.” Cynthia schrijft de begeleidende verhalen in drie talen: het Fries, Nederlands en Engels. Het echtpaar heeft zichzelf elf maanden de tijd gegeven om het boek op te leveren. 
Herseninfarct
Het is een klein wonder dat Arie Bruinsma aan een nieuw project begint. De fotograaf kreeg op 14 november 2018 een herseninfarct. ,,It wie op ’e dea ôf”, zegt de Sint Nykster, ,,Ik krige it gefoel dat ik foar it libben kieze moast. Dat wie in enorme krêft. Ik woe der alles oan dwaan om werom te kommen. Foar mysels, mar ek foar myn frou en bêrn. It libben is te moai om los te litten.”
Revalideren
Arie Bruinsma heeft drie maanden in Lyndenstein in Beetsterzwaag gerevalideerd. Zijn passie voor de fotografie werd een belangrijk onderdeel voor het herstel. Het zorgpersoneel moedigde Bruinsma aan om de camera weer op te pakken. In het revalidatiecentrum werd een studio gebouwd. Iedereen die een rol bij het herstel speelde, werd geportretteerd. Ook heeft hij de verhalen verzameld over de impact van zijn herseninfarct op de mensen om hem heen. Bruinsma vertelt op dezelfde pagina in het boek over de steun die hij heeft gekregen. Cynthia Bruinsma: ,,Dat wie fan in hiel grutte wearde. Do wolst wer betsjutting oan dyn libben jaan.”
Dieptepunt
Het zwaarste moest nog komen. Na drie maanden revalideren kwam de Sint Nykster weer thuis. ,,En dan wurdst mei alles konfronteard dat der net mear is. Ik wie in sportman, mar dat giet net mear. Myn spraak wie noch net goed. Ik koe mysels net dúdlik meitsje. Dat makket mei hiel ûnwis.” Bruinsma wilde zo snel herstellen, dat het verkeerd ging. Hij ging over zijn eigen grenzen heen. ,,Ik focht mysels efterút.” Op vakantie op Terschelling raakten ze een dieptepunt. Zowel Cynthia als Arie zaten op de bodem van hun kunnen. Bruinsma was al zijn inkomen kwijt en bovendien was hij zichzelf kwijt. ,,Op ’e boaiem kinst mar ien kant op en dat is omheech.” Cynthia Bruinsma: ,,Wy ha sjoen nei wat der noch wol mooglik wie. Nei in skoftsje praten ha wy ús fjoer werom fûn. Sa is Vuurvinders geboren.”
Overlever
De kracht om door te gaan haalt Bruinsma ook uit de gemeenschappen die hij met andere projecten op heeft gebouwd. Eerder zette hij mensen met rood haar op de foto, portretteerde hij mannen met baarden en fotografeerde hij overlevers. Nu is hij zelf een overlever. Hij moet elke dag aan zijn herstel werken. Revalideren is niet alleen beter worden. ,,De swierrichheid sit ‘m yn eltse dei tsjin dysels sizze datsto der wer foar giest. Dat makket it topsport.”
Fries hart
Golfcoach Auke Hempenius uit Zeewolde heeft bewondering voor de Sint Nykster. De Fries om utens heeft zijn netwerk ingeschakeld, zodat het boek kan verschijnen. ,,Hij is gjin fotograaf”, zegt Hempenius, ,,In fotograaf is ien dy’t foto’s makket. Dat docht hy net. Hy is in byldkeunstner.” Zelf is hij ook door Arie Bruinsma geportretteerd. De Sint Nykster maakte foto’s van hem met leerling Foppe de Haan. De zwartwit uitsnede van alleen Hempenius emotioneert de golfer. ,, Ik bin no 60 en it is de moaiste foto dy’t ik ea sjoen ha. Ast de echte persoan sjen litte kinst troch in foto, dat betsjut dat safolle mear.” Auke Hempenius heeft een kwart eeuw in de Verenigde Staten van Amerika gewoond. Nu woont hij alweer tien jaar in Nederland. Hij blijft een Fries in hart en nieren. ,,Ik wenje yn Flevolân, mar ik bin berne yn Fryslân, yn Garyp. Elke dei as ik de provinsje yn ried, dan jou ik in lofttút nei it boerd op de provinsjegrins. Dat bestjut Fryslân foar mei.”
Geluksgevoel
Het fascineert Arie en Cynthia Bruinsma wat Friezen in de provincie aan blijft trekken. De welvaart in de provincie is relatief laag, maar het geluksgevoel hoog. De inspiratie voor ‘It gesicht fan Fryslân’ deed Arie bij een Fries om utens. Zijn broer woont al jaren in Lelystad, maar voelt zich toch Fries. Cynthia: ,,De fraach kaam op: wat makket it datsto by Lemmer de grins oer giest en dy wer thús fielst? Yn it boek wolle wy it hawwe oer it Fryske hert. Wêr kloppet dat foar? It wurdt gjin chauvinistisch boek. It giet oer it fjoer dat yn de minsken brânt.”
Bestaansrecht
Arie en Cynthia willen met Vuurvinders laten zien dat ze er weer zijn. ,,Dit is myn neilittenskip en it besteanrjocht dat ik der wer wêze mei. Arie Bruinsma is back.”
(Foto's: De Zakenman)
Een deel van de opbrengst van de verkoop van het boek gaat naar het Foppefonds en naar Stichting Kinderen Kankervrij (KiKa). KiKa werft fondsen voor vernieuwend onderzoek en andere activiteiten op het gebied van kinderkanker. Daarnaast richt KiKa zich op het geven van voorlichting over kinderkanker. Het Foppe Fonds zet zich voor jongeren in voor wie sporten niet vanzelfsprekend is vanwege hun lichamelijke of verstandelijke beperking of omdat hun ouders door financiële omstandigheden hun kind niet kunnen laten sporten.
