Menu

zoeken

021120 siebrand deenSINT NICOLAASGA – Het Rooms-Katholiek onderwijs bestaat op 10 november 150 jaar in Sint Nicolaasga. In anderhalve eeuw tijd is veel veranderd. ,,Toch blijven kinderen altijd kinderen en ouders altijd ouders”, zegt de huidige schooldirecteur Sjors de Wolff, ,,Dat is nooit veranderd.”

(Foto: Siebrand Deen stond van 1987 tot 1996 aan het hoofd van It Klimmerblêd)

Bij het 125-jarig jubileum werd nog gezegd dat het vreemd zou zijn dat het Rooms-Katholiek onderwijs zich bij het openbare aan zou sluiten. Toch is dat wat nu deels gaat gebeuren. It Klimmerblêd en De Paedwizer gaan vanaf 2023 ‘samenwonen’. Aan de samenwerking zitten veel voordelen volgens directeur Sjors de Wolff. ,,We kunnen samen activiteiten zoals Sinterklaas en andere feestdagen organiseren. We hebben gezamenlijke ruimtes waar we gebruik van maken. Zo blijft het voorlopig ook. Het is samenwonen in één school. Wij blijven twee scholen in het dorp met beiden een eigen cultuur en visie. Ouders hebben een keuze.” 

Bestuur vanuit de kerk
De opstart van de Rooms Katholieke Parochiale School was in 1870 helemaal vanuit de kerk. Het kerkbestuur bepaalde dan ook de lesstof. ‘Geen boek mag bij het onderwijs worden gebruikt. Alvorens het aan de goedkeuring van den pastoor is onderworpen’, staat in de oude boeken te lezen. Op 1 januari 1901 trad de leerplicht in werking en had de overheid ook een vinger in de pap. Het kerk- en schoolbestuur zijn op 1 juli 1968 losgekoppeld. In 1996 is deze taak aan de Bisschop Muller Stichting overgedragen, een stichtingsbestuur met 33 scholen.Kerkstraat RK school

Meester Deen
De band tussen school en Sint Nyk is altijd heel sterk geweest. ,,Op school werden ook vaak extra klusjes gedaan zoals klusdagen en geld ophalen voor extra activiteiten”, vertelt oud-directeur Siebrand Deen. Hij stond van 1987 tot 1996 aan het hoofd van It Klimmerblêd. ,,De sfeer was er ook altijd goed. Het is belangrijk dat de jeugd plezier heeft op school. Al kon ik mij ook goed verplaatsen in leerlingen die daar moeite mee hadden. Ik vond het zelf ook niet leuk om heel lang stil te zitten”, lacht hij.

Meester Kamsma
Stilzitten was heel lang de norm. Zeker toen Hiel Kamsma (92) in 1953 met lesgeven begon. ,,Het waren hele andere tijden. We gebruikten oude methodes in klassikale systemen”, vertelt de oude hoofdmeester. Zijn eerste klas telde 43 kinderen. De jeugd zat achter elkaar in lange banken. ,,We waren ook veel strenger. Wij erop gericht om kennis door te geven. Dat is nu niet meer met elkaar te vergelijken.” In de jaren daarna veranderde het lesgeven. De klassen werden kleiner en de kinderen kregen eigen tafels en stoelen. De methodes werden losser en vlotter.

Weerspiegeling
Meester Kamsma was directeur van 1961 tot en met 1987. Ondertussen is de oud-hoofdmeester net zo lang met pensioen, als hij op school heeft gewerkt. Kamsma heeft goede herinneringen aan de jaarlijkse optochten, schoolfeesten, ouderavonden, toneelopvoeringen en musicals. Het schoolreisje naar Ameland vond hij helemaal een feest. ,,Je leert de kinderen op een hele andere manier kennen. De kinderen vonden het prachtig. De drie dagen waren zomaar om.” Kamsma vond tegengaan pesten moeilijk. Kringgesprekken hielpen. ,,De groep wordt door de ‘leiders’ beheerst. Soms is de sfeer harstikke goed en soms ook niet. De klas is een weerspiegeling van de maatschappij.”021120 meester kamsma

Weinig kerkgangers
De scheiding tussen openbaar en het bijzonder onderwijs was jarenlang strikt. Ook omgang tussen leden van de katholieke, gereformeerde en hervormde kerken was beperkt. Huidige directeur Sjors de Wolff: ,,Toen ik hier op school begon was tachtig procent van de schoolkinderen gedoopt. Tegenwoordig is dat nog maar veertig procent. Het aantal dat regelmatig naar de kerk gaat is nog lager.” ,,Katholiek zijn is het leven vormen”, zegt meester Deen, ,,We gaven in de jaren zeventig strak les uit de boekjes. Later werd dit meer vrij. We gingen mee met de tijd waarbij het geloof centraal stond.” De Wolff merkt dat het geloof een minder grote rol speelt dan enkele jaren geleden. Ouders kiezen vaak niet meer voor de religieuze stroming, maar baseren hun keuze op resultaten en de visie van de school. ,,Het gaat om het hele totaalpakket dat de school biedt. Dat hoeft niet per se christelijk of openbaar meer te zijn.”

Structuur
Het lesgeven in een pandemie vraagt veel van de leerkrachten. Volgens de directeur geeft het geloof houvast en structuur in het leven. ,, De kerken hebben de mensen de afgelopen eeuwen structuur geboden. Met de secularisatie zijn ook de problemen in de maatschappij anders geworden. Nu lopen meer mensen bij een psychiater dan ooit. Als je de structuur mist, dan is het lastig je weg vinden.  Wij bereiden de kinderen voor op de onzekerheden van het leven door ze zelfbewust, onderzoekend en ondernemend te maken. Heel veel gezinnen hebben het moeilijk in deze periode. Het is best een spannende tijd, zeker voor de kinderen. Je hebt ouders die hun baan verliezen of die willen scheiden. Ik vind dat de school altijd een plek moet zijn die veilig is voor de kinderen. Wij hebben een oor en oog voor de onzekerheden die nu met de pandemie spelen.”

In 2087 met pensioen
De Wolff heeft geen idee van hoe het katholieke onderwijs er over 25 jaar voor staat. Dat er veel gaat veranderen, daar is de schoolmeester wel zeker van. ,, Deze generatie gaat in 2087 met pensioen. Zij moeten zich een leven lang aanpassen. Men schat dat de kinderen van nu in hun werkzame leven tien tot vijftien verschillende banen heeft gehad. Daarbij bestaan tachtig procent van de banen die onze kinderen straks krijgen nu nog niet.”021120 sjords de wolff

Visie op leven
,,Voor mij is het katholieke onderwijs meer dan Bijbelkennis doorgeven. Het gaat om de omgang met elkaar. Je visie op natuur, cultuur en milieu. Het geloof vertelt mij over hoe je in het leven staat. Het katholieke onderwijs is voor mij meer inhoud geven op een goede manier van leven. Daarbij stel je jezelf steeds de vraag: hoe leef ik dan? De school is dan wel 150 jaar oud; wij zijn klaar voor de toekomst.”

Geen feest
Vanwege de coronacrisis is een groot feest op 10 november niet mogelijk. Toch wil De Wolff het feestje niet ongemerkt voorbij laten gaan. Alle kinderen zijn daarom op vrijdag 6 november op een taartje getrakteerd.

 

De geschiedenis in een notendop
Ruim tweeduizend kinderen en tientallen leerkrachten zijn sinds de opening op 1 november 1870 aan de school verbonden. Pastoor J. Faber kocht een jaar eerder een stuk grond tegenover de kerk. Voor de oprichting van de school ‘in de stilste straat van het dorp’ werd maar liefst drieduizend gulden opgehaald. In het eerste jaar telde de school zestig leerlingen. Zij kregen gezamenlijk in één lokaal les. In 1889 kwam er een schot in het lokaal, zodat de ruimte in tweeën kon worden gesplitst. Het aantal leerlingen steeg en in 1903 werd een derde lokaal gebouwd.

De oude school werd al snel te klein voor het aantal leerlingen. In 1909 is de oude school gesloten en kregen de kinderen les aan de nieuwe Sint Aloysiusschool in de Kerkstraat. In 1921 kwam hier een verdieping op. In 1931 werd naast het lagere onderwijs de Bernadette kleuterschool geopend. Tijdens de crisisjaren (’30) nam het ongeoorloofde schoolverzuim toe door kinderarbeid. Een groot deel van de bevolking verarmde zodanig, dat men de grotere kinderen thuis hield van school, ‘opdat de moeders met negotie langs de deuren konden venten’. Na de crisis ging het weer voor de wind en werd een gymnastieklokaal gebouwd. In 1951 is de school gerenoveerd en uitgebreid met nog twee leslokalen en een personeelskamer.

De kleuterschool en de lagere school zijn in 1985 samengevoegd. De huidige school, It Klimmerblêd, is in 1982 geopend. De nieuwbouw had wat voeten in de aarde. Drie jaar eerder werden de eerste voorstellen gedaan. Een jaar later bleek dat het ministerie 180 miljoen gulden moest bezuinigen. Dat zou betekenen dat Sint Nicolaasga geen nieuw gebouw zou krijgen. Tjeerd Bootsma van Skonn wilde dit niet laten gebeuren en ging met alle benodigde papieren naar Den Haag. Op 13 februari 1980 werd de aanvraag alsnog gehonoreerd. In 1986 is It Klimmerblêd geopend.

De Rooms-Katholieke school gaat nu opnieuw verhuizen en daarmee ‘samenwonen’ met De Paedwizer. De meest geschikte locatie voor nieuwbouw van beide basisscholen in Sint Nicolaasga is de westkant van de Gaastweg, ter hoogte van het Hongerskar. De besturen van beide basisscholen zijn inmiddels met de bouwvoorbereiding gestart. Zij hopen in 2023 op de nieuwe locatie les te kunnen geven.

(Foto's: De Zakenman)

oud Sint Nykl

Kerkstraat RK schoolKerkstraat RK School st Alloysius 1

Kerkstraat oudeschool

 



Help De Zakenman en DeSintNykster!

Fijn dat je onze berichten op DeSintNykster.nl en in De Zakenman leest! Houd beide unieke nieuwsmedia in de lucht en betaal een jaarlijkse bijdrage als Vriend van DeSintNykster.nl en De Zakenman.

Ja, ik word Vriend!