,,Koikarpers binne rêstjouwend”
SINT NICOLAASGA – In de tuin van Hessel Zijlstra zwemmen 21 koikarpers rond. De vijver van zes meter lang, drie meter breed en anderhalve meter diep neemt een groot deel van de tuin in Sint Nicolaasga in beslag. Minstens tien keer per dag doet Zijlstra een ronde door de tuin. ,,It is sa hearlik rêstjouwend.”
Hessel Zijlstra heeft graag beesten om zich heen. Voordat hij de karpers had, hield hij 35 jaar lang Australische parkieten. Maar liefst zeven volières had de Sint Nykster in de tuin. Later bouwde hij deze om tot een onderkomen voor alle vogels. ,,Myn pake hie fûgels op’e pleats yn Follegea. Ik fûn dat sa moai. Op myn fyftiende ha ik myn earste bisten kocht. Doe is de hobby begûn.”
Zijlstra haalde tot acht jaar geleden elk jaar zo’n negentig kuikens uit de volière. De collectie bleef niet onopgemerkt. De mooiste dieren, twee koningsparkieten van vijftig centimeter groot, waren zelfs een paar dagen te zien in een tropische show. Dat viel ook kwaadwillenden op. Een paar weken later zijn de vogels gestolen. Ook bij liefhebbers uit Emmeloord en Leeuwarden werden vogels meegenomen. ,,Se wisten presiis wa wat hie. Dat koe net misse. De Japanse nachtegalen ha se sitte litten. De keningsparkieten binne mei briedkast en al meinommen. Sa spitich. It wiene prachtige bisten mei reade fearren en giele eagen.”
De diefstal kostte Hessel Zijlstra veel geld. Hij was zo teleurgesteld, dat hij overal mee stopte. De vogels gaf hij weg. De volières brak hij af. Een jaar lang baalde hij van het gebeuren. Totdat zijn kinderen opperden om iets met koikarpers te gaan doen. ,,Fiskjen fyn ik skitterjend om te dwaan. It kin wat mei betreft ek net betiid genoch. It leafst sit ik om fjouwer oere moarns al op’e mar. Fan dy grutte fisken yn’e tun like mei wol wat.”
Zijlstra wilde goed beslagen ten ijs komen. Een jaar lang las hij allerlei boeken om zich de materie eigen te maken. Stap voor stap dacht hij zijn plan uit. Iedere dag voerde hij een bladzijde in de praktijk uit. Op de plek, die voorheen voor de vogels was bestemd, moest de vijver komen. Elke dag schepte hij een kuub zand uit de tuin die hij aan de kant van de weg voor gratis aanbood. Alle twintig kuub raakte hij op die manier kwijt. Daarna volgden het metselen, tegelen en voegen. In een half jaar tijd begon zich een vijver te vormen.
De vijver bevat, zes jaar later, twintig kuub water en verbruikte tot vorig jaar vijfduizend kilowatt stroom per jaar. Nu met de ecopomp heeft Zijlstra die hoeveelheid met de helft kunnen verminderen. Het hoge stroomverbruik deed de leverancier wel de wenkbrauwen rijzen. ,,De fraach of ik in wietplantaazje hie, is der noch net west”, lacht hij, ,,Wol ha se my frege of ik it wetterferbrûk en it stroomferbrûk net omwiksele hie.” Het systeem van pompen bedacht hij zelf. De druk aan de kant van het filter en aan de kant van de vijver is gelijk aan elkaar. Zou hier een groot verschil in zitten, dan is een veel zwaardere pomp nodig. In de vijver brandt een ultraviolet-lamp die het water helder houdt. Het plantenfilter houdt zomers het water extra schoon. Elke week kweekt hij zijn eigen bacteriën onder stroom om de helderheid te bevorderen. ,,Karpers ha gjin mage. Se skite it iten drekt wer ut. Derom is der safolle nedich om te wetter skjin te halden.”
Hessel Zijlstra heeft in totaal 34 vissen gehad. De mooiste exemplaren houdt hij. Nu zwemmen er 21 stuks rond. De dieren zijn allemaal verschillend: met of zonder schubben, oranje, wit, grijs of gespikkeld. ,,Der besteane santich ferskillende soarten. Dat makket dizze fisken echt prachtich. Se feroarje ek at se alder wurde. Dat is wolris in neidiel. Se wurde dan minder wurdich.” Voor diefstal vreest hij wel, maar de tuin is goed beveiligd. Daarbij houden alle buren een oogje in het zeil.
Koikarpers kunnen wel vijftig jaar oud worden en tot een meter groot. Die van Hessel Zijlstra meten tussen de twintig en vijfentachtig centimeter. Dat is voor de Sint Nykster groot genoeg. ,,Do kinst mar ien karper per kuub ha. Oars wurdt it te krap.” De karpers passen perfect in de tuin. Die is met de aanleg van de vijver tot een Japanse oase omgetoverd. De muren zijn rood, wit en zwart. Op de zijkanten van de vijvers staan kleine Japanse tempels met daarnaast verschillende bonsaibomen.
Elk jaar koopt Zijlstra of een boom of een karper. Zijlstra mag zich dan wel goed hebben voorbereid, niet alles in de tuin blijft leven. De laatste bonsai was een miskoop. Zijlstra dacht met zijn vakantiegeld een leuke aankoop te hebben gedaan. ,,Ik ha in fout makke. De beam stie te wiet. Der kinne se net sa bêst oer en hy gie dea.” De bonsai is inmiddels naar het dak verbannen.
De karpers geven hem en andere Sint Nyksters rust. Dorpsgenoot Jan ten Brink kwam elke dag de vissen voeren. ,,Precies om tolve oere die hy de knip fan’e doar en de fisken dy swommen dan nei de râne dan é fiver ta. Hy siet hjir dan wol in oere nei de bisten te sjen. Dit wie foar him hiel rêstjouwend, sei der tsjin mei. No dat er yn Doniahiem sit, kin it net mear. Dat is wol spitich.”
Naar tentoonstellingen gaat Zijlstra niet. ,,Dan spilest dy allinich mar yn’e kiker. It is my wol bêst sa.” Wel vergelijkt hij zijn eigen tuin met die van andere Sint Nyksters. Vier anderen hebben ook vissen. Een beetje concurrentiestrijd is er wel onderling. ,,Wy binne allegear oars. De ien had it natuerlik, de oare wat moderner. Ik fyn dy fan my mei de Japanse sfear wol de moaiste.”
(Foto's: De Zakenman)
