,,Het origineel behouden is veel mooier"

SINT NICOLAASGA – De luidklok en de wijzerplaat van de PKN-kerk in Sint Nicolaasga worden gerestaureerd. Het ophangsysteem van de luidklok is hoognodig aan een opknapbeurt toe. ,,Het wordt wel een beetje gevaarlijk”, zegt kerkrentmeester Pieter Dijkstra.

De luidklok, die in de dakruiter bovenop het kerkgebouw staat, heeft met name de afgelopen eeuw een aantal restauraties gehad, die averechts zijn uitgepakt. In sommige gevallen is zelfs flinke schade toegebracht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog schilderen gemeenteleden de klok zwart, vermoedelijk om te voorkomen dat Duitsers ‘m meenamen. Het brons werd gebruikt voor de de productie van wapentuig.

Ophangconstructie
Bij het terugplaatsen van de klok na de oorlog is de ophangconstructie veranderd. Voor de oorlogsjaren hing het gevaarte aan rechte houten luidassen. Daarna is een krukluidas gemaakt. In het metaal zijn daarvoor vijf provisorische doorboringen gemaakt om de constructie op te kunnen hangen. De klepel kon in de nieuwe situatie nog maar twee kanten op slaan. Aan de binnenkant van de luidklok zitten daardoor diepe slijtplekken.

Andere kopen
,,In eerste instantie wilden wij een nieuwe klok aanschaffen. We hebben kerken in heel Nederland aangeschreven en op Markplaats gekeken. Het is verbazingwekkend hoeveel er worden aangeboden. Vooral de kerken in het Zuiden lopen leeg. Daar is nog wel een kerkklok te krijgen.” De zoektocht werd gestaakt toen bleek dat de provincie subsidie wilde geven. Commissielid Jan van der Meer: ,,De kosten voor restauratie en die voor aanschaf van een andere klok waren even hoog. Dan is de beslissing snel genomen. Het origineel behouden is veel mooier.”

Kerk uit twaalfde eeuw
De luidklok is ouder dan de huidige kerk, die in 1721 is gebouwd. Op dezelfde plek stond eerder ook al een kerkgebouw. In de grond zijn sporen daarvan uit de twaalfde en dertiende eeuw terug te vinden. De kerkklok zelf is in het jaar 1467 door Steven Buitendiic gegoten.

Eén wijzer
Tijdens de restauraties van de kerk zelf in 1989 (exterieur) en 2007 (interieur) zijn de wijzerplaten aan de buitenkant niet meegenomen. Dat gebeurt nu wel. Het uurwerk is bijzonder omdat het maar één wijzer heeft. Van der Meer: ,,In die tijd was het niet nodig om twee wijzers te hebben. In het boekje van het Tsjerkepaad staat het mooi omschreven: het werk was zwaar, maar de mensen minder gehaast.”

Oude elementen terug
Als het aan Van der Meer en Dijkstra ligt, komen meer oude elementen terug. ,,Als het wordt zoals wij willen, dan komt het ouderwetse touw aan de luidklok ook weer terug.” Van der Meer is het met hem eens, maar ziet wel een obstakel. De cv-ketel hangt in de weg.

Donaties zijn welkom
De kosten van de restauratie worden op zo’n 70.000 euro geschat . Provincie Fryslân heeft de helft toegezegd. De andere helft hoopt de commissie uit subsidiepotten en giften te verkrijgen. Donaties zijn welkom op IBAN NL23 RABO 0124 7477 52 t.a.v. restauratiecommissie Op ‘e Noed.

Wanneer de werkzaamheden plaats gaan vinden, is nog onbekend. Vellema Torenuurwerken uit Hallum voert de restauratie aan de klok uit.

(Foto's: De Zakenman)