Tsjerke wichtich foar doarp
SCHARSTERBRUG – Een eeuw geleden werd voor de eerste keer een dienst gehouden in het kerkgebouw van Scharsterbrug. Het afgelopen jaar werd stilgestaan bij het jubileum. Ook is er hard gewerkt aan een boek over de geschiedenis van het kerkgebouw. Daarin wordt niet alleen de materiële kant van het verhaal belicht. ,,De reade tried is dochs de grutte ynset fan 'e minsken. De tsjerke is in diel fan it doarp en dat sil yn de takomst net oars wêze.”
Dominee Arnold Vriend is er van overtuigd. Over vijftig jaar bestaat het kerkgebouw nog steeds. ,,Mar it krijt wol mear in doarpsfunksje. No tinke we al nei oer hoe't we de tsjerke mear foar it doarp meitsje kinne. Mear fan en foar de mienskip.” De kerk verandert mee met de tijd. Voorbeeld is de bibliotheek. De voormalige kosterswoning aan de achterkant van het godshuis staat al zo'n vijf jaar vol met boeken, die de dorpelingen kunnen lenen. Een initiatief van enkele dames uit dorp na het verdwijnen van de bibliobus. ,,Dat hie tweintich jier lien miskien net kind”, denkt Tietie van der Meer van de jubileumcommissie, ,,No is de bibleteek in jûn yn 'e wike iepen en ha wy jierliks in noflike literêre gearkomst foar it hiele doarp.”
De kerk van Scharsterbrug werd in een ongebruikelijke tijd gebouwd. Het dorp bestond toen nog niet en was onderdeel van de Ouster-Trijegeaën. Pas na de oorlog werd Scharsterbrug een officieel dorp. Toch woonden er rond de brug over de Scharsterrijn meer mensen dan in bijvoorbeeld Ouwsterhaule. Zij wilden in 1906 eigenlijk al een eigen kerkgebouw. In 1912 kwam er een verzoekschrift, ondertekend door honderdvijftig leden en doopleden. De zuivelfabriek had zich een jaar eerder in het buurtschap gevestigd. Voor de kerkse mensen was Ouwsterhaule eigenlijk te ver lopen, bovendien was het kerkgebouw te klein. Zoals gebruikelijk waren er velen, waaronder ook kerkvoogden, die moeite hadden met verandering. Zij waren geen voorstander van twee kerken in één gemeente. ,,Se moasten mar in lokaaltsje ha of in keamerke by de kastelein en brêgewachter”, vertelt Vriend, die zich samen met Albertje Alkema op de geschiedenis van het kerkgebouw heeft gestort.
Het plan voor een eigen kerk kwam in 1914 tot uitvoering, nadat het anderhalf jaar op de plank had gelegen. De bekende Sneker architect Stapensea maakte een ontwerp en op 30 april werd de eerste steen gelegd. ,,It ferhaal giet dat de toer lytser en stomper wurden is dan de bedoeling wie, om't der troch de Earste Wrâldkriich krapmateriaal wie”, haakt Tietie van der Meer in. Ds. Vriend knikt. ,,De tsjerke wie rap klear. Op 8 febrewaris 1915 waard de earste tsjerketsjinst al hâlden. Dat wie doe noch sûnder oargel, omdat de muorren earst droech wêze moasten. Pas nei twa jier kaam dy der. De kosterswenning wie oan de efterkant fan de tsjerke. Om by it oargel te kommen moast de organist troch de wenning en de sliepkeamer.”
In en rondom het kerkgebouw gebeurde er in de loop van de vorige eeuw van alles. Zo draagt de toren nog de littekens van de hevige vuurgevechten tussen de Duitsers en de Canadezen op 16 april 1945. Stukken werden uit de muur geschoten en zijn later opgeknapt. ,,De dei foar dit wapenfeit ha de Dútsers de brêge yn it doarp opblaast. Dat wie tidens in tsjinst fan dûmnee Geerling. Dy koe sa net mear by syn wenning in Ousterhaule komme. Hy is doe mei syn swarte kofferke troch it lân rûn en is mei tank oan de bewenners dêr mei in boatsje de Rien oerset.”
De verhalen zijn allemaal gebundeld in een boek. ,,Eins is der te folle om by stil te stean. Albertje en ik fine alles ek like ynteressant, mar op in stuit moatte jo ek stoppe oars komt der gjin ein mear oan. Dus net alles sil der yn stean en grif sille de minsken saken missen. Miskien is dat materiaal geskikt foar in twadde boekje”, grapt Vriend.
Met diverse activiteiten is ook stilgestaan bij het honderdjarig bestaan van het kerkgebouw. Dat begon met een Eerste Steenfeest op 26 april 2014. De festiviteiten werden gekoppeld aan de Koningsspelen op die dag. ,,Sa is it in doarpsbarren wurden. Dat is tige wichtich, want de tsjerke stiet ek yn it doarp en is der ûnderdiel fan”, benadrukt Van der Meer.
