Feest, mar wol in toskje minder
SINT NICOLAASGA – De viering van kerst ondergaat in een mensenleven een metamorfose. Doniahiem-bewoners Trientsje Wierda-Van der Heide (88), Geeske Haga-Boomsma (92) en Beent Klijnsma (82) koesteren warme herinneringen aan het ingetogen feest, waarin de kerk een centrale rol speelt. De uitbundigheid van de kerstdagen tegenwoordig heeft desalniettemin ook z'n charme, vindt het trio. ,,Mar foar ús âlderen mei it yn desimber ek wol in toskje minder.”
,,Mem hong altiten lytse griene tûken op, mar as it begûn te rûgeljen dan wiene dy ek sa wer fuort. Se wie altiten sûkerskjin.” De anekdote van Geeske Haga, die oorspronkelijk uit Oudemirdum komt, karakteriseert de ingetogenheid van het kerstfeest in haar kindertijd. Geen uitbundig opgetuigde bomen, die kwamen pas later. ,,Eins barde der rûn kryst by ús thús neat bysunders. Heit ride op de frachtwein en wie al net faak thús. Wol op skoalle. Dêr fertelde de master it krystferhaal oan ús. De haadmaster spiele krystferskes op syn fioele en juffer song.” Met alle schoolkinderen werd het kerstfeest vooral in de kerk gevierd. ,,En as de tsjinst ôfrûn wie, dan krigen we in taske om 'e nekke mei dêryn snobbersguod, in sinesappel en in boekje fan WG van de Hulst.”
Het roept meteen herinneringen op bij Trientsje Wierda. In Offingawier ging zij als oudste van zes kinderen altijd met plezier naar de zondagsschool. Daar werden de bijbelse verhalen verteld. ,,En dêr ha ik ek in soad leard. Us mem hie it eins net oan tiid, ek omdat heit altiten oan it wurk wie. Wol waard der ien kear yn 'e wike in bibelferhaaltsje oan tafel ferteld.” Ze kan zich nog levendig herinneren hoe de kerk er destijds rond kerst uit zag. ,,Oh, dat hiene se hielendal moai makke. Echt in feest.”
Beent Klijnsma herinnert zich vooral de kerst met zijn vrouw Annie op zijn manege Bonanza in Langweer. ,,De pony's krigen slingers yn 't hier. Hielendal fersierd, riden we sa it doarp yn.” Bijbel lezen, samen zingen, met elkaar eten, chocolademelk. Met een man of acht aan tafel was eerste kerstdag bij de Klijnsma's altijd een drukte van jewelste. Bij de kerkelijke viering is vooral de aandacht voor de armen blijven hangen. ,,Yn de boekjes wiene dy minsken altiten swart. Sels op de sindingsbus stie in negerke. Dat soe hjoed-de-dei net mear kinne.” Hij schetst een borstbeeld van zwart jongetje met een opstekende hand. ,,As jo dan in sint op it hantsje leine, dan gie it mûltsje iepen en it jild dêr yn.”
Wat de drie bewoners van Doniahiem allemaal nog helder voor de geest staat, is de introductie van de kerstboom in de huiskamer. Niet met lampjes, maar met kaarsen. ,,Neist de beam stie in amer mei wetter en in spûns, foar it gefal dat”, vertelt Klijnsma. ,,Yn de tsjerke stie in lange ragebol en in amer mei wetter klear. Omdat de beam dêr sa heech wie. Lokkich is it altiten goed gien mei de kearskes”, vertelt Trientsje Wierda. Het versieren van de boom deed het gezin van Geeske Haga altijd gezamenlijk. ,,Ik wit noch goed dat de boer altiten in beam bringen kaam.”
De viering van kerst is tegenwoordig wel anders. Een uitbundig feest, maar wel één waar voor de drie bewoners van Doniahiem de geboorte van Jezus Christus centraal staat. Zowel Geeske Haga als Trientsje Wierda zijn van plan om de diensten in adventtijd in de kapel van Doniahiem te volgen. De grote viering vindt op 21 december in de recreatiezaal plaats. ,,Dêr wurdt folop songen. Ek harkje we nei it ferhaal fan de nije dûmny. Ek is der de mooglikheid om in gedicht foar te dragen, dat ha'k ek wol dien. It is echt prachtich. Dit is langer en moaier.” Wierda luistert aandachtig naar het verhaal van Haga. ,,It is foar my de earste kear. Ik bin tige nijsgjirrich.”
Voor Beent Klijnsma is het allemaal wat te druk. Hij heeft moeite met praten en daardoor is het lastig zich verstaanbaar te maken. Omdat veel bewoners vaak ook nog gehoorproblemen hebben, is het dat een flink obstakel. Dat geeft hem een eenzaam gevoel. ,,Ek de fersoargers ha net altiten tiid om my te helpen”, geeft hij begripvol aan. Er wordt desalniettemin volop aan hem gedacht. De eerste kerstkaarten zijn al bij hem op de mat gevallen. Vaak van de paardrijdende meisjes en stalknechten, die met weemoed terugdenken aan de fijne tijd op de voormalig manege in Langweer.
Zelf heeft Klijnsma al honderd kaarten verstuurd. Daarop staat een foto, die tijdens het Sinterklaasfeest van hem is gemaakt. ,,Mei kryst krij ik warskynlik ek wol besite hjir. Ik gean der net op út.” Trientsje Wierda knikt begripvol. ,,Sels wol ik eins ek thús bliuwe. De bern komme dan om 'e beurten langs. Oars wurdt it my fjirsten te drok.” Geeske Haga gaat waarschijnlijk wel op pad. ,,Ik sil wol útnoege wurde”, geeft ze met een knipoog en een lach aan. ,,Lekker by de bern ite en de oare dei bykomme fan dizze drokke dagen.”
Bij de foto's (De Zakenman) Van boven naar beneden:
- Verslaggever Martin de Vries in gesprek met Trientsje Wierda
- Trientsje Wierda
- Geeske Haga
- Beent Klijnsma
