STD: ,,Reedriden foar eltsenien"
SINT NICOLAASGA – SchaatsTrainingsclub Doniawerstal (STD) uit Sint Nicolaasga bestaat vijftig jaar. De bloeiende vereniging is groot geworden door zich te richten op de breedte. ,,It is net foar neat in 'trainingsklub'. Eltsenien moat op in sportive, leechdrompelige wize oan sport dwaan kinne. In libbenlang sporte, sûnder dat it in teekranske wurdt”.
Sjoerd Zonderland en Douwe Sikkes zijn STD-leden van het eerste uur. Zij kunnen zich nog goed herinneren dat groenteboer Bauke de Vries met het idee kwam om een schaatsclub voor Sint Nicolaasga op te richten. ,,It Hearrenfean krige doe in keunstiisbaan. Oeral yn 'e provinsje kamen nije klubkes mei riders. Bauke wie in fanatyk rider en sammele in klubke byinoar. Hy kaam doe ek by ús lans. Ik holp yn 'e winter wolris mei it oanskowen fan in baan. Hurtride koe ik net, 'mar dat kinsto wol leare', sei Bauke tsjin mei.” Zoals Douwe Sikkes bij de club werd getrokken waren er meer, velen hadden enkel op natuurijs op de smalle ijzers gestaan.
Bauke de Vries had het voor elkaar gekregen dat de bekende Jan Heitbrink, voormalig Fries kampioen en een Nederlandse topper op de kortebaan, de STD'ers ging trainen. ,,De earste pear kear op sneon mei de bus nei Dimter, Thialf wie doe noch krekt net klear”, weet Sjoerd Zonderland te vertellen. De club telde veertig leden, die het schaatsen steeds beter onder de knie kregen. Omdat veel van hen nog nooit hadden geschaatst, gingen ze met sprongen vooruit. Het eerste jaar deden ze ook meteen mee aan wedstrijden. De eerste was op 13 januari 1967. ,,Thialf wie doe noch in iepen baan. Dat wie eins in ramp, as jo der wer sa oer nei tinke. Ien op de fjouwer trainingen mislearre troch it waar. Mei hurde wyn lei der sân op it iis. Der wie gjin beplanting en somtiden wiene der spoaren fan modder op 'e baan”.
Heitbrink bleef zo'n negen jaar als trainer aan de club verbonden. Het ledenaantal slonk in de midden jaren zeventig tot een minimaal aantal van veertien. Alleen de meest fanatieke schaatsers bleven. Egbert de Jong kan zich dat nog goed herinneren. Hij was vanuit Heerenveen in Sint Nicolaasga komen wonen. ,,Sjoerd Zonderland wenne flakby my. Doe ha wy wolris om tafel sitten om te praten oer de takomst fan STD.” Ze besloten om door te gaan en de Sint Nykster club in leven te houden. ,,Ik woe sels graach wat yn kondysje bleauwe, mar dêrnjonken wol trainingen jaan.” Zonderland haakt er op in. ,,Mar der wie allinnich in fergoeding foar de kosten as der wat oerbleau”.
Met het venten van boeken over schaatsen in Friesland probeerde de club om ook nieuwe leden te werven. ,,Mar wy hiene it gelok dat der in winter mei natoeriis kaam. De bern dy in pryske wûn hiene, koene meitraine. ” Het ledental van STD begon op te lopen. ,,Ienichheid en gesellichheid dat wy de krêft. De jongeljue trokken harren freonen der by, wêrtroch wy as klub groeiden”, aldus Egbert de Jong. Sjoerd Zonderland was in die jaren voorzitter. Harry van der Werf nam het stokje in 1985 van hem over. Zijn bouwbedrijf werd een trouwe sponsor, die ontzettend veel voor de club heeft betekend.
,,De winter fan 1985, dy fan 1986 mei in Alvestêdetocht en de oerkaping fan Thialf hawwe een boppeslach west”, vertelt STD'er Thewes Hoekstra. Hij reed in 1982 samen met Egbert de Jong officieus de Elfstedentocht. Veel dorpsgenoten werden hierdoor aangestoken. ,,Ja, en as jo ea de tocht der tochten ride wolle, dan is it wol handich om lid te wurden.” STD groeide in die tijd en heeft zelfs een poosje meer dan driehonderd leden gehad. Aan de Elfstedentocht van 1986 deden meer dan twintig STD'ers mee. ,,Natoeriis, dêr ha we no ek ferlet fan”, stipt Sjoerd Zonderland aan. Overigens schommelt het ledenaantal op dit moment ook rond de driehonderd.
Door de groei werd er steeds meer onderscheid gemaakt in groepen jeugd, senioren en trimmers. ,,Yn myn trainingen ha ik altiten de fokus op technyk lein”, stipt Egbert de Jong aan, ,,Yn it ferline waard der altiten 'De loop naar het ijs' organisearre. De riders draafden dan fan bygelyks Langwar nei Thialf om dêr de earste rûntsjes fan it jier te meitsjen. Steefêst sieten der Sint Nyksters by de earste tsien. Op it iis bakten se der eins net safolle fan. Ik luts dêrút de konklúzje dat it mei de kondysje wol goed siet, mar de technyk byspikere wurde moast.” Douwe Sikkes haakt hier op in. ,,De trainingen binne yn 'e rin fan de tiid kompleter wurden. Der binne no spesjale draaf-, skeeler- en fytstrainingen. It is tsjinwurdich mear in supermerke, wêr eltsenien sels in kar meitsje kin wat se wolle. Dat is allegear mooglik ûnder de flagge fan STD”.
SchaatsTrainingsclub Doniawerstal is een stabiele sportvereniging geworden, waar landelijke toppers, zowel sprint, langebaan als marathon, zijn voortgebracht. Nooit hebben zij zich boven de rest verheven gevoeld. Ook het werven van vrijwilligers en juryleden en het invullen van bestuurlijke taken is nooit een probleem geweest. ,,Alhoewol it de lêste jierren wol dreech wurdt. Dêr ha eins alle ferienings wol mei te krijen”, weet Sjoerd Zonderland.
De eerste natuurijswedstrijden, de eerste was op 1 januari 1970, werd op de bosvijver gehouden en niet op de voormalige ijsbaan van IJsclub Donia aan de Skarleijen. Het onder water zetten van dat land met de vijzels van de windmotor bleek niet ideaal. Langzaam maar zeker weken de schaatsers steeds vaker uit naar de vijver in de bossen van de familie Van Eysinga. ,,In moai beskut plakje fansels”, concludeert Thewes Hoekstra. De rechten van de ijsbaan aan de Skarleijen werden tot en met 1985 behouden, maar echt geschaatst werd daar niet meer. ,,Mar fansels is en bliuwt de fiver fan Van Eysinga. Dêrom wiene der al fan begjin jierren njoggentich plannen foar ús eigen baan.”
De opening van de ijs- en skeelerbaan in 2008 is ook een van de hoogtepunten in de historie van de club geweest. Onder aanvoering van Hans van der Linden en Bauke Thijsseling is de wens acht jaar geleden in vervulling gegaan. Als locatie kwam de vereniging samen met de IJsclub Donia uit op de huidige plek aan de Noed. Ook de tennisclub kreeg daar een plek. De skeelerbaan is volgens Thewes Hoekstra 'in pronkje'. ,,De bochten lisse tsien sentimeter op ôfskot. It oantal slagen foar it skeelerjen komme op dizze 333 meter baan oerien mei dy fan in 400 meter iisbaan. Dêrom komt de lanlike reedriidtop nei Sint Nyk te trainen”.
,,De baan jout ek de kâns om sichtber mei de bern te trainen yn eigen doarp”, vult Douwe Sikkes aan. Het gaat bij STD niet alleen om de trainingen. Ook de ledenvergaderingen zijn altijd de moeite waard, vindt Egbert de jong. ,Dat binne altiten feestjûnen wêr yn de rin fan de tiid ek bekinde sprekkers as Theo Koomen en resintelik Jillert Anema foar útnoege binne” Tel daar de vele vrijwilligers,, competitieve interclubwedstrijden in het buitenland en trainingskampen bij op en je krijgt een levendige en toekomstbestendige club. Sjoerd Zonderland: ,,Der is gjin drompel om by STD te riden. In gesellige trainingsklub foar jong en âld”.
(Foto's: De Zakenman en Archief Douwe Sikkes)
