Ideale zeilboot 'út 'e bleate holle'

TJERKGAAST – Zelfs de koopvaardijvloot van de Verenigde Oost-Indische Compagnie inspireert Siem-Sjors Steneker (62) bij het bouwen van de meest ideale zeilboot. Naar eigen inzicht komt hij tot het perfecte plaatje. Een zelfgemaakte mal, maar vooral een flinke dosis inventiviteit vormen de basis van de ‘Triple’. ,,In boat dy’t oan al myn easken foldocht, bestie gewoan net. Dus bou ik dy sels.”

,,It sels betinke en sels meitsje, dat is myn ding”, vertelt Siem-Sjors Steneker. In de loods van Bennie Postma uit Tjerkgaast bouwt hij aan drie zeilboten. Die moeten allemaal voldoen aan drie basiseisen. ,,Se moatte maklik te trailerjen wêze, de tugaazje is ienfâldich en de flier moat flak wêze, mar der moat wol in swurd troch de midden yn sitte. Dan komme jo gewoan by in boat dy’t unyk is. Ien dy’t noch net bestiet.”

Siem-Sjors Steneker is van huis uit jachtbouwer, met als specialiteit het leggen van teakdekken. Voor bedrijven en particulieren voorziet hij boten van de meest mooie dekken. De inventiviteit, die Steneker karakteriseert, komt ook in dat werk naar boven. ,,Teakdekken wurde tradisjoneel latsje foar latsje lein. Dat nimt in soad tiid. Ut need, troch tiidsdruk, moast dat rapper. Sa betocht ik in mal, sadat ik thús de teakflier al lizze kin. Ik snij it yn stikken sadat ik de planken yn grutte halen yn in boat lizze kin. Dat wurke perfekt. Ik ha der trije jier patent op hân, foaral om mysels as selsstannige te beskermen. Tsjinwurdich wurdt it teakdekken net mear oars dien as sa.”

De Sint Nykster werkte altijd vanuit een loods aan de Molenkap in zijn dorp. Een volledig geconditioneerde ruimte, ideaal voor zijn werk. ,,Yn 2008 joech de ekonomyske krisis my in draai om ‘e earen. Ik ha doe de leads ferkocht.” Bennie Postma, zelf een liefhebber van de zeilsport bood Steneker ruimte aan in zijn loods. ,,Ik ha ea in roeisloep foar him makke.” Het maken en leggen van teakdekken is echter pittig werk. Steneker realiseert zich dat hij het werk fysiek gezien waarschijnlijk niet tot zijn 67ste volhoudt. Daarom is hij zijn blik aan het verruimen met het bouwen van kleine bootjes en mogelijk de handel er in.

,,Eins ûnstie it ydee doe’t ik mei myn dochter oan it silen wie op ús seis-en-in-heal meter grutte boat. ‘Wat soe it moai wêze as ik dit ek yn myn ientsje dwaan koe’, merkte se op.” De radartjes in het hoofd van Steneker raakten vervolgens op volle toeren. ,,Wat no op de merke is oan sylboaten foldocht net oan alle easken dy’t ik der oan stel.” De jachttimmerman maakte een schaalmodel van de ‘ideale zeilboot, die nog niet bestaat’. ,,De ûnderkant fan sylboaten binne faaks platter. Yn myn model is dy mear yn de foarm van in piek. It moat wol heech genoch wêze foar de platte flier en de boaiem.” In zijn vrije tijd maakte hij naar het schaalmodel een houten boot, waar de mallen voor de polyester boten van zijn getrokken.

Om van zijn schaalmodel een echte zeilboot te maken, ging Steneker op zoek naar geïnteresseerden. ,,Jo moatte wol ôfname ha. Mar de minsken moatte my wol de tiid jaan om it skaalmodel tsien kear te fergrutsjen. Ik doch it allegear op it each en út de bleate holle. Gjin kompûters en gjin masjines. Ik wol der gjin frjemde gedachten by. De moderne wize fan wurkjen is miskien rap, mar jout altiten beheiningen. No krij ik in boat dy’t hielendal fan my is, sûnder konsesjes.” Bennie Postma en Hotze Piersma toonden het vertrouwen in Steneker, waardoor hij aan de slag kon.

Niet alleen het dek, ook de tuigage is niet standaard. Dat begint al met de mast. ,,As jo in boat ha, dan hat dy faaks in saneamd ‘torentúch’. In lange smelle mêst . Mar ik wol eins net in losse gaffel ha en yn myn eagen wurket dat eknet. Ik socht wat dat jo útskowe kinne.” Steneker bedacht een tweedelige mast van carbon, een stevig zeil met een twist erin en zonder gaffel. Hij liet zich daarbij inspireren door de oude VOC-schepen. Om voldoende hoogte te krijgen, werd de ondermast vaak verlengd met een steng. ,,Dat hiene se moai betocht en it is eins ek wat ik berikke wol. Allinnich sit it oan de ferkearde kant fan de mêst. It moat oan de êfterkant.”

Een zeilmaker maakte aan de hand van het idee van Steneker een zeil van polyester draden. ,,En in grutte fok om de boat rapper te meitsjen. De fjouwerkante meters binne de pk’s van in sylboat. Dat betsjut wol dat jo ek in kear safolle túch krije. Op in normale boat kinne jo dat net kwyt. Troch de breedte slagget dat hjir wol.” Al zeilend schaaft Steneker zijn ideale beeld steeds wat bij. ,,Mar eins gelyk die al bliken dat it wurket. Troch de breedte en it lichte gewicht krije jo kleare snelheid. Boppedat is de boat hiel stabyl, wêrtroch dy oer de golven glidet.”

De proeftochten op De Brekken tonen in de praktijk aan dat de hersenspinsels van Steneker werken. ,,It sylt krekt lykas ik dat betocht hie.” De zeilboten zijn nog wel in ontwikkeling. De Sint Nykster wil namelijk klantgericht werken. Over een aantal weken hoopt hij de eerste twee boten aan Bennie Postma en Hotze Piersma uit te leveren. Met een derde boot wil hij zo snel mogelijk de Langwarder Wielen op. Daar waar het druk is met watersporters. ,,De earste reaksjes op it ‘prototype’ binne wakker posityf. De boat falt op troch de bysûndere foarm en de kleurstelling. Boppedat sylt der as de brânwacht.” Groot voordeel is volgens Steneker ook dat de boot zo goed als onderhoudsvrij is. Natuurlijk zijn de lijnen wel aan slijtage onderhevig. ,,Mar jo hoege de boat net elts jier te skilderjen. In kear mei de hegedrukspút der oer is foldwaande.”

Steneker hoopt in het vervolg voldoende opdrachten binnen te krijgen, zodat hij zijn werk als teakdekker kan afbouwen. Met de Triple, de naam verwijst naar de drie s’en in zijn eigen naam en de drie speerpunten die aan de basis van de boot liggen, hoopt hij die stap te kunnen zetten. ,,Myn doel is om in oantal boaten yn it jier te bouwen. Mar as immen ea it konsept keapje wol, dan stean ik dêr ek foar iepen. It is fansels wol de meast ideale en unyke boat dy’t op de marren sylt.”

Voor meer informatie kijk op www.steneker-jachtbetimmeringen.nl